We zijn geëngageerd
Wij bij 3M zijn geëngageerd om de historische impact rond de 3M site in Zwijndrecht aan te pakken. Naarmate de wetenschap en technologie van PFAS, maatschappelijke en regelgevende verwachtingen en onze verwachtingen van onszelf zijn geëvolueerd, is ook de manier waarop we PFAS beheren geëvolueerd:
- We hebben in het jaar 2000 aangekondigd dat we de productie van PFOA en PFOS als een proactieve maatregel zouden uitfaseren en hebben dit wereldwijd gedaan. We werken ook aan het saneren van deze stoffen op locaties waar we ze hebben gemaakt of geloosd.
- We hebben in 2022 aangekondigd dat we wereldwijd zullen stoppen met de productie van PFAS tegen eind 2025 en liggen hiermee op schema. Sinds eind 2024 zijn alle PFAS-gerelateerde productieactiviteiten op de 3M site in Zwijndrecht beëindigd.
- We hebben wereldwijd reeds aanzienlijke investeringen gedaan in onze productiefaciliteiten om de milieu-impact op onze locaties in de gemeenschappen waar wij werken te verminderen, en blijven dat doen.
In nauw overleg met de verschillende belanghebbenden boeken we vooruitgang in onze saneringsactiviteiten op en rond de 3M site in Zwijndrecht. Terzelfdertijd zetten we in Zwijndrecht de productie van de niet-PFAS gerelateerde materialen verder. Hiermee stellen we ongeveer 250 mensen te werk en bedienen we verschillende belangrijke sectoren ter ondersteuning van strategische waardeketens in Europa.
Overzicht saneringswerken (PDF, 756 KB)
Hoe pakt 3M historische PFAS-verontreiniging rondom de site in Zwijndrecht aan?
Momenteel voert 3M Belgium, onder toezicht van OVAM, de goedgekeurde eerste fase van het bodemsaneringsproject uit voor de historische PFAS-bodemverontreiniging rond de site in Zwijndrecht. 3M Belgium zal deze en andere saneringsactiviteiten in Zwijndrecht en omgeving blijven uitvoeren zoals afgesproken in onze saneringsovereenkomst (PDF, 2,8 MB) met de Vlaamse overheid. Onder die overeenkomst investeert 3M Belgium meer dan €571 miljoen ten voordele van de inwoners van Vlaanderen.
Het driemaandelijks overzicht van de geplande saneringsmaatregelen op of rond onze site in Zwijndrecht vindt u hier (PDF, 756 KB) (laatst bijgewerkt: juni, 2025).
Geïntegreerde aanpak
In opdracht van 3M Belgium heeft bodemdeskundige ERM een actualisatie uitgevoerd van het initiële beschrijvend bodemonderzoek van 2006. Conform de vereisten van de OVAM en het Bodemdecreet is hiervoor een gefaseerde en geïntegreerde aanpak voor de PFAS-sanering in en rond de 3M site in Zwijndrecht ontwikkeld.
Deze strategie bestaat uit afzonderlijke gefaseerde bodemsaneringsprojecten (BSP’s) gericht op het vaste deel van de aarde (grond) die zich van elkaar onderscheiden door het specifiek gebied en/of bestemmingstype binnen de vastgestelde perimeter. Tot slot is er nog een afzonderlijke gefaseerde BSP gericht op grondwater, waarvoor een eigen perimeter is vastgesteld.
Ten grondslag aan de gefaseerde bodemsaneringsprojecten ligt het beschrijvend bodemonderzoek ‘BBO 3M en omgeving (PDF, 611 KB)’. Dit onderzoek werd op 20 februari 2024 goedgekeurd door de OVAM. Hiermee zijn de perimeters vastgelegd waarbinnen 3M een saneringsplicht heeft voor enerzijds het vaste deel van de aarde en anderzijds het grondwater. Een overzicht met de volledige rapporten vindt u hier (XLSX, 35 KB) (laatst bijgewerkt: april, 2025).
Meer informatie over de specifieke bodemsaneringsprojecten en het beschrijvend bodemonderzoek vindt u onder de interactieve kaart die aangeeft welke verschillende afperkingen er zijn bepaald voor zowel het vaste deel van de aarde als het grondwater. Deze kaart is inclusief beschrijving van de verschillende kleuren terug te vinden op de OVAM website hier, met de zogenaamde 'zone 1A' aangeduid in het rood, en 'overige woongebied' in het paars. Onderstaande kaart dient enkel ter referentie en hieruit kunnen geen rechten worden ontleend.
Kaart woongebieden
Interactieve kaart met daarop aangeduid ‘zone 1A’ (rood) en ‘overige woongebied’ (paars)
Kaart woongebiedenNo regret-maatregelen en de tussentijdse voorzorgsmaatregel
De Vlaamse overheid heeft in 2021 naar aanleiding van de PFAS-verontreiniging in Zwijndrecht een reeks no regret-maatregelen aangekondigd. Dit zijn volgens de definitie van de Vlaamse overheid "voorzichtigheidsmaatregelen die worden aanbevolen rond een problematiek waarover nog geen volledige wetenschappelijke kennis aanwezig is. " Hierbij gaat het om verschillende maatregelen afhankelijk van de afstand tot de 3M site in Zwijndrecht. Meer informatie over deze maatregelen vindt u hier.
Bijkomend heeft 3M Belgium onlangs een bevraging georganiseerd in functie van een tussentijdse voorzorgsmaatregel in de zones 1B en 2. Het doel van deze bevraging is om, samen met erkende bodemsaneringsdeskundige ERM, analyses te maken en eventuele maatregelen te bepalen in afwachting van de uitvoering van mogelijke bodemsaneringswerken.
Op basis van de bevraging kan geconcludeerd worden dat er geen nieuwe openstaande blootstellingsroutes zijn vastgesteld. Bijgevolg is dit een bevestiging van de volledigheid van de no regret-maatregelen die werden afgekondigd door de Vlaamse overheid, en van de gebruiksadviezen die zijn opgenomen in het goedgekeurde beschrijvende bodemonderzoek.
De inventarisatiefase van de voorzorgsmaatregel bevestigt dat de no regret-maatregelen door de mensen vrij goed wordt nageleefd. Er is echter nog steeds een klein, maar niet onbelangrijk deel van de bevolking dat lokaal geproduceerde vrije uitloop eieren consumeert, en grondwater mogelijk als drinkwater gebruikt. Bijkomende maatregelen zullen genomen worden om de consumptie van lokaal geproduceerde vrije uitloop eieren te ontmoedigen, alsook voor het gebruik van grondwater in plaats van kraantjeswater.
Een overzicht van de bevindingen vindt u hier (PDF, 1,8 MB) in onze brochure en het volledige rapport vindt u hier (PDF, 6,6 MB).
Investeringen op de site
Hoewel sinds eind 2024 alle PFAS-gerelateerde productieactiviteiten op de 3M site in Zwijndrecht definitief beëindigd zijn, blijven we investeren in milieutechnologieën.
Als onderdeel van de lopende saneringswerken pakken we het verontreinigd grondwater op de site aan. Zo hebben we een hydraulische barrière, bestaande uit een reeks pompputten aan de zuidgrens van de site, waarbij gemiddeld 200 m3 grondwater wordt onttrokken en behandeld in een waterzuiveringsinstallatie op de site. Momenteel investeren we 115 miljoen euro in een nieuwe waterzuiveringsinstallatie om dit saneringsproject te kunnen opschalen. Uiteindelijk zal gemiddeld 500 m3 grondwater op de site worden onttrokken en behandeld met de best beschikbare technologieën om PFAS te verwijderen uit het water.
Het monitoren en meten van PFAS-emissies wordt door een erkend geaccrediteerd labo uitgevoerd. Het doel van accreditatie is bewaking van de kwaliteit en de uitvoering van metingen. 3M meldt vervolgens de emissiewaarden aan de relevante autoriteiten. Hieronder vindt u rapporten met de emissiewaarden die zijn overgemaakt aan de autoriteiten.
Wij delen informatie
We vinden het belangrijk om openlijk te communiceren met de betrokken partijen. We hebben dan ook vrijwillig heel wat gedetailleerde documenten gedeeld over onze productieprocessen, de kwaliteit en kwantiteit van onze emissies en afvalwaterlozingen en de beschikbare behandelingstechnologieën. Wij hebben ook stappen ondernomen als er bezorgdheden geuit werden en zelf nieuwe manieren aangereikt om de lozingen verder te beperken. Wij hebben een team van ingenieurs en wetenschappers samengesteld om desgevraagd aanvullende informatie te verzamelen en dat zullen wij blijven doen.
3M heeft meer dan 150 onderzoeken over PFAS en gezondheidswetenschappelijke onderwerpen ondersteund of gesponsord. Een uitgebreide lijst van deze onderzoeken vindt u hier.
Om onderzoekers en regelgevende instanties te helpen de PFAS-technologie beter te begrijpen en te bestuderen, hebben we studies samengesteld die zijn uitgevoerd door 3M en anderen. Meer daarover vindt u hier (PDF, 126 KB).
3M verwelkomt iedere mogelijkheid om samen te werken met alle mogelijke overheden om een gezamenlijk pad voorwaarts te identificeren. We zijn van mening dat het opnemen van een breed scala aan perspectieven tijdens het beleidsvormingsproces - inclusief van de industrie, academici, NGOs en anderen - effectievere oplossingen voor gemeenschappen kan bevorderen.
Websites van overheidsinstanties die informatie verstrekken over mogelijke effecten van PFAS
Vlaanderen
• Vlaamse overheid - Aanpak PFAS in Vlaanderen: https://www.vlaanderen.be/pfas-vervuiling
• Vlaamse overheid - Maatregelen per gemeente: https://www.vlaanderen.be/pfas-vervuiling/maatregelen-per-gemeente
• Vlaamse overheid - PFAS-preventiewerking: https://www.vlaanderen.be/pfas-vervuiling/pfas-preventiewerking
• Vlaamse overheid - Nieuwsberichten mbt PFAS: https://www.vlaanderen.be/pfas-vervuiling/nieuwsberichten
Nederland
• Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) - Kennis over PFAS in de leefomgeving: https://www.rivm.nl/pfas
• Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) - Nieuwsberichten mbt PFAS: https://www.rivm.nl/pfas/actueel
Duitsland
• Federaal Agentschap voor Omgeving, Natuurbeheer, Nucleaire Veiligheid en Consumentenbescherming (BMUV) - Veelgestelde vragen en antwoorden over PFAS: https://www.bmuv.de/faqs/per-und-polyfluorierte-chemikalien-pfas
• Federaal Milieu Agentschap ‘Umweltbundesambt’ - Publicaties en nieuwsberichten: https://www.umweltbundesamt.de/en/search/content/pfas?keys=pfas
Europese Unie
• Europese commissie over PFAS: https://ec.europa.eu/environment/chemicals/pfas/index_en.htm?etrans=nl
• Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) over PFAS: https://echa.europa.eu/nl/hot-topics/perfluoroalkyl-chemicals-pfas
• Europees Agentschap Voedselveiligheid (EFSA) - Publicaties en nieuwsberichten: https://www.efsa.europa.eu/nl/search?s=pfas&etrans=nl
Verenigde Staten van Amerika
• Federaal Agentschap voor Milieu (EPA) over PFAS: https://www.epa.gov/pfas
• Federaal Agentschap voor Milieu (EPA) - Nieuwsberichten: https://www.epa.gov/newsreleases/search?search_api_views_fulltext=PFAS
• Federaal Agentschap voor toxische stoffen en ziekteregistratie (ATSDR) over PFAS en gezondheid: https://www.atsdr.cdc.gov/pfas/index.html
• Federaal Voedselagentschap (FDA) over PFAS en voedsel: https://www.fda.gov/food/chemical-contaminants-food/questions-and-answers-pfas-food
Blijf op de hoogte
3M Belgium is er zich van bewust dat de gemeenschap met talrijke vragen zit. Deze trachten wij zo goed als mogelijk te beantwoorden middels periodieke updates zoals nieuwsbrieven, bewonersvergaderingen, en andere evenementen gericht op de bewoner. Naarmate het saneringsproject vordert zullen we zowel de direct betrokken bewoners en eigenaars informeren, alsook de volledige gemeenschap.
Recente mededelingen
-
Nieuwsbrieven
Nieuwsbrieven
Middels de nieuwsbrief informeren wij u graag over de laatste ontwikkelingen betreffende de saneringswerken in Zwijndrecht. Wenst u via mail hiervan op de hoogte te blijven, schrijf u dan hier in voor onze nieuwsbrief.
Nieuwsbrief Zone 1A – Juni 2025 (PDF, 403 KB)
Nieuwsbrief Zone 1A – April 2025 (PDF, 610 KB)
-
Driemaandelijks overzicht
Driemaandelijks overzicht geplande saneringsmaatregelen
Onderstaand vindt u het driemaandelijks overzicht van de geplande saneringsmaatregelen op of rond onze site in Zwijndrecht inclusief tijdsindicaties. Deze tijdsindicaties zijn inschattingen gebaseerd op de meest actuele informatie aan het begin van het kwartaal en kunnen doorheen de werken veranderen.
Ten grondslag aan de saneringsactiviteiten liggen de bodemonderzoeken en saneringsplannen zoals goedgekeurd door de OVAM. Een overzicht van door de OVAM goedgekeurde documenten vindt u hier.
Driemaandelijks overzicht derde kwartaal 2025 (PDF, 756 KB)
Driemaandelijks overzicht tweede kwartaal 2025 (PDF, 659 KB)
Driemaandelijks overzicht eerste kwartaal 2025 (PDF, 520 KB)
-
Bewonersvergaderingen
Bewonersvergaderingen en andere informatieve evenementen
<>Infomarkt 29 mei 2024
Op 29 mei 2024 organiseerden wij een infomarkt om zo goed mogelijk duiding te geven bij het bodemsaneringsproject voor het woongebied in gemeente BKZ voor de eigenaars en bewoners. Later in 2024 werd, op aanwijzing van de OVAM, een gewijzigde versie van dit project ingediend en goedgekeurd. Bodemsaneringsdeskundige ERM, het PFOS-ombudsteam van IGEMO, de OVAM, Gemeente Zwijndrecht en Beveren, en de PFAS-preventiewerkers waren ook uitgenodigd.
Zowel het presentatiemateriaal als het ingediende bodemsaneringsproject vindt u hier onder ‘Documenten’. Ook kunt u de presentatie op uw gemak beluisteren.
Documenten:
Bewonersvergadering 7 februari 2024
Op 7 februari is een vierde en voorlopig laatste bewonersvergadering georganiseerd door 3M Belgium voor bewoners en eigenaars van de percelen in zone 1A. In lijn met de saneringswerken zullen vergaderingen vanaf nu georganiseerd worden met de bewoners en eigenaars van de individuele clusters binnen de zone.
Sinds 2023 worden er regelmatig vergaderingen gehouden van het multidisciplinair team bestaande uit de gemeente Zwijndrecht, Zwijndrecht Gezond, de Milieuraad, IGEMO, 3M Belgium, erkende bodemsaneringsdeskundige ERM, milieuadviseur Ossiado, en landschapsarchitectenbureau Omgeving. Tijdens deze bijeenkomsten wordt een visie uitgewerkt voor een gemeenschappelijk park in zone 1A, oftewel het ‘casco’, en gewerkt aan het creëren van een meerwaarde in de wijze van aanleg, inrichting en ontwerp van de tuinen. Dit is toegelicht tijdens de bewonersvergadering gehouden op 7 februari 2024. Verder is er ook een update gegeven van de planning en stand van zaken.
Download de presentaties (PDF, 18,6 MB) ;zodat u alles in detail kunt bekijken. Het PDF-document bevat de presentatie van landschapsarchitectenbureau Omgeving waarin de visie van het multidisciplinair team wordt voorgesteld, en de presentatie van erkende bodemsaneringsdeskundige ERM over de timing en stand van zaken.
Tot slot konden bezoekers vragen stellen tijdens de infomarkt en een kleine folder meenemen welke opgezet is door het landschapsarchitectenbureau. Deze folder vindt u hier (PDF, 7,3 MB).
Bewonersvergadering 3 mei 2023
Op 3 mei 2023 is een derde bewonersvergadering georganiseerd door 3M Belgium voor bewoners en eigenaars van de percelen in zone 1A. Het onderwerp van deze bewonersvergadering was toelichting geven bij het draaiboek dat is uitgewerkt voor het door OVAM goedgekeurde saneringsproject voor de zogenaamde zone 1A.
In aanwezigheid van de OVAM en samen met vertegenwoordigers van onafhankelijke bodemdeskundige ERM, de Gemeente Zwijndrecht, en de PFAS-Ombudsdienst hebben we meer in detail toelichting gegeven bij de timing en verschillende elementen van het draaiboek dat zal worden gebruikt voor de uitvoering van deze sanering. Vervolgens kwamen ook nog de gemeente en de ombudsdienst aan het woord om hun rol in de saneringswerkzaamheden verder toe te lichten.
Download de presentaties (PDF, 12,8 MB) zodat u alles in detail kunt bekijken. Het pdf-document bevat de presentatie van ERM en 3M mbt het draaiboek voor zone 1A; de presentatie van de Gemeente Zwijndrecht over de gemeentelijke rol; en de presentatie van PFAS-ombudsdienst over hun rol en nuttige informatie.
Bewonersvergadering 30 november 2022
3M heeft op 30 november eigenaars van de percelen in zone 1A terug bij elkaar gebracht om zo goed mogelijk duiding te geven over het aanpakken van de PFAS-verontreiniging en het verbeteren van de kwaliteit van zone 1A.
Tijdens deze tweede bewonersvergadering, in aanwezigheid van de PFAS-coördinator Karl Vrancken en samen met vertegenwoordigers van de Gemeente Zwijndrecht, onafhankelijke bodemdeskundige ERM, en de OVAM, hebben we onze buren verder geïnformeerd over hoe zij op de hoogte kunnen blijven van de saneringswerkzaamheden zowel in de omgeving als op de site van 3M zelf, waarbij we in lijn met de huidige kennis en wetenschap remediërende maatregelen nemen die een positieve impact op onze gemeenschap hebben en ons gezamenlijk doel helpen bereiken.
Download de presentaties (PDF, 4,8 MB) zodat u alles in detail kunt bekijken. Het pdf-document bevat de presentatie van de OVAM mbt de beslissing over saneringsplan zone 1A; de presentatie van de Gemeente Zwijndrecht over de gemeentelijke rol; en de presentatie van bodemdeskundige ERM en 3M over de bodemsanering in zone 1A en het stappenplan.
Bewonersvergadering 1 juni 2022
Tijdens de eerste bewonersvergadering omtrent het saneringsproject in Zwijndrecht heeft 3M het saneringsplan voor de oranje zone voorgesteld zoals dit 1 juli werd ingediend. Vervolgens heeft 3M haar voorgestelde actieplan voor sanering geactualiseerd in overleg met de betrokken overheden, waaronder de OVAM en het Departement Omgeving.
Met betrekking tot het plan zoals ingediend op 1 juli heeft 3M, samen met de gemeente Zwijndrecht, de OVAM, het Agentschap Zorg en Gezondheid en de bodemdeskundige ERM informatie gedeeld en antwoord gegeven op zoveel mogelijk vragen. Zowel het presentatiemateriaal als het antwoord op veelgestelde vragen kunt u hier terugvinden. Hoewel het saneringsplan geactualiseerd is, is onderstaande informatie grotendeels nog van toepassing.
Download de presentaties (PDF, 4,3 MB) zodat u alles in detail kunt bekijken. Het pdf-document bevat de presentatie van bodemdeskundige ERM en 3M waarin het saneringsproject wordt voorgesteld; de presentatie van de OVAM waarin het beschrijvend bodemonderzoek en bodemattesten worden uitgelegd; en de presentatie van AZG over PFAS en gezondheid.
-
Mededelingen
Mededelingen
Hieronder vindt u een overzicht van de 3M mededelingen en persberichten omtrent PFAS in Zwijndrecht sinds augustus 2021.
Wij vragen aan alle mediavertegenwoordigers om contact op te nemen met zwijndrechtinfo@mmm.com voor toekomstige vragen. 3M Zwijndrecht Communications zal uw vraag bekijken en binnen een redelijke termijn een gepast antwoord geven.
Mededeling van 3M – 22 mei 2025
3M Belgium zet financiële ondersteuning landbouwers en tuinbouwers in de regio Zwijndrecht voort
Zwijndrecht, 22 mei 2025 – Onder de tegemoetkomingsregeling opgezet in 2021, heeft 3M Belgium aangekondigd dat voor het jaar 2024 een totaalbedrag van 1,3 miljoen euro is toegekend aan 38 land- en tuinbouwbedrijven voor de impact van de no regret-maatregelen in het gebied rond de 3M-site in Zwijndrecht.
Deze tegemoetkomingsregeling heeft betrekking op o.a. gemaakte productiekosten, verlies van arbeidstijd en omzetverlies geleden in 2024. De stuurgroep die de regeling overziet bestaat uit verschillende landbouworganisaties, het Agentschap Landbouw en Zeevisserij, IGEMO en 3M.
De land- en tuinbouwers konden deze tegemoetkoming in de periode december 2024 – januari 2025 aanvragen. Het is de bedoeling dat 3M Belgium uiterlijk eind mei 2025 de uitbetalingen doet.
3M kondigde meer dan twee decennia geleden aan dat het vrijwillig zou stoppen met de productie van PFOS en PFOA en, meer recentelijk, dat het tegen het einde van 2025 zou stoppen met de productie van alle PFAS.
Mededeling van 3M – 6 maart 2025
3M Belgium is verheugd dat de Raad van State het sitebesluit heeft vernietigd.
3M Belgium is van plan om haar saneringsovereenkomst van 2022 met de Vlaamse overheid na te komen en de saneringsverplichtingen uit hoofde van het Bodemdecreet uit te voeren.
In nauw overleg met de verschillende stakeholders boekt 3M Belgium vooruitgang in haar saneringsactiviteiten voor de Zwijndrechtse gemeenschap en de inwoners van Vlaanderen:
- In februari 2024 keurde OVAM het beschrijvend bodemonderzoek goed waarin de gebieden worden beschreven waarbinnen 3M Belgium een saneringsverplichting heeft.
- 3M Belgium voert momenteel verschillende saneringsprojecten uit, waaronder plannen voor woongebieden, met een geïntegreerde aanpak.
3M Belgium zet de constructieve dialoog met de stakeholders verder om een geïntegreerde aanpak vorm te geven voor de overige gebieden waar ze een saneringsverplichting heeft, zonder de reeds lopende werken en studies onnodig te vertragen.
Mededeling van 3M – 3 februari 2025
39 Land- en tuinbouwbedrijven in de regio Zwijndrecht vragen een tegemoetkoming aan
Zwijndrecht, 3 februari 2025 – Zoals aangekondigd konden land- en tuinbouwbedrijven in de regio Zwijndrecht, die door de impact van de no regret-maatregelen als gevolg van de PFAS-verontreiniging schade hebben ondervonden in 2024, opnieuw een tegemoetkoming aanvragen. Uiteindelijk hebben 39 land- en tuinbouwbedrijven een aanvraag ingediend.
De land- en tuinbouwbedrijven hadden ongeveer 5 weken om een tegemoetkoming aan te vragen, waarmee het eerste deel van de procedure nu is afgesloten. In de komende weken beoordeelt de stuurgroep, met daarin de landbouworganisaties en het Agentschap Landbouw en Zeevisserij, welke aanvragen in aanmerking komen. Eens dat is gebeurd, ontvangen de land- en tuinbouwers een concreet individueel voorstel.
De bedoeling is om de uitbetaling van alle ontvankelijke dossiers uiterlijk eind mei 2025 af te ronden.
- In februari 2024 keurde OVAM het beschrijvend bodemonderzoek goed waarin de gebieden worden beschreven waarbinnen 3M Belgium een saneringsverplichting heeft.
